Omschakelen: van gangbaar boeren naar biologisch boeren
Biologische boer word je niet van de één op de andere dag. Telers en veehouders moeten hun hele bedrijf omgooien en veel investeren om de omschakeling naar biologisch te maken. Maar hoe ziet dat proces er uit? En hoe lang duurt dit? Wij spraken akkerbouwer in omschakeling Lennert den Boer, en Mariken de Bruijn van Skal Biocontrole over het omschakelen naar biologisch.
Omschakelen begint vaak bij het willen verduurzamen
De keuze om over te gaan op biologisch boeren begint meestal bij de vraag ‘Ga ik (verder) verduurzamen, of niet?’. Akkerbouwer Lennert den Boer besloot in 2016 de stap te wagen en om te schakelen naar biologisch. Hij was al veel bezig met duurzamer telen en het gezonder krijgen van zijn bodem. “In het begin twijfelde ik enorm, want omschakelen is toch een sprong in het diepe. We hadden problemen met de bodem en als het met de grond niet goed gaat, gaat het met het bedrijf ook niet goed. Bio heeft altijd al in m’n achterhoofd gezeten, dus toen ik voor de overname van het bedrijf stond heb ik de stap gemaakt.” vertelt de boer. “Eigenlijk was bio het laatste zetje naar een teelt zonder chemische middelen, en met een gezonde bodem.”
De grond en de boer schakelen tegelijkertijd om
“Omschakelen naar biologisch start met de omschakeling van de grond.” vertelt Mariken van Skal Biocontrole, de onafhankelijke organisatie die in Nederland toezicht houdt op de biologische keten. “De boer meldt zich aan voor de certificering, en op dat moment start het omschakelingsproces van 2 of 3 jaar onder controle van Skal.” De boer volgt vanaf dat moment de biologische wet- en regelgeving. Hij moet zijn bedrijf op biologische wijze inrichten: hij mag geen chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest meer gebruiken, en veehouders moeten aan de regels voor dierenwelzijn voldoen. Zo moeten melkkoeien bijvoorbeeld altijd minimaal 6 m2 ruimte per koe hebben en moeten biologisch gehouden dieren, als het weer het toelaat, altijd naar buiten kunnen. De boer moet de regels eigen maken, en de bodem, gewassen en dieren hebben meestal in totaal 2 jaar nodig om ‘mee te schakelen’. “Het lastige aan omschakelen is dat de boer zich wel aan de biologische wetgeving moet houden, maar zijn producten nog niet als biologisch mag verkopen.” zegt Mariken. “De boer doet een grote investering en werkt hard om de biologische werkwijze zich eigen te maken. Het is niet zo dat je biologisch aan het telen bent op het moment dat je een biologisch zaadje in de grond stopt.”
Omschakelen is een uitdaging, maar je krijgt er veel voor terug
Lennert is blij met zijn keuze om om te schakelen, ondanks dat het een uitdaging is. “Ik ben er steeds meer van overtuigd dat telen zonder chemische middelen veel voordelen heeft. Ik sta elke keer weer versteld van alle beestjes die rondkruipen in de grond. Dat was vroeger wel anders.” vertelt hij. “Daarnaast is de afwisseling heel leuk. Ik heb nu een veel ruimere vruchtwissel waardoor ik gewassen teel die ik nog nooit eerder had verbouwd, zoals pompoenen. De wetten en regels van biologisch zijn best spannend soms: het is allemaal nieuw. Je springt financieel in het diepe en dat is best een risico. Maar ik sta nu dichter bij m’n gewassen en kom vaker op mijn percelen: ik ben veel meer boer.”
Steeds meer boeren die werken volgens de waarden van biologisch
Ieder jaar zijn er weer veel bedrijven die de omschakeling afronden en hun biologische certificaat ontvangen. In Nederland werden er 156 landbouwbedrijven gecertificeerd in 2018, en 92 in 2019. Zo groeit het aantal boeren dat werkt volgens de internationale waarden ‘Health, Ecology, Fairness & Care’ die aan de basis staan van de biologische werkwijze. De biologische boeren werken samen met de natuur en investeren veel tijd en aandacht in een gezonde bodem, en gezonde gewassen en dieren. Een biologische teler heeft veel kennis van bodems, gewassen en ecosystemen nodig en gaat met zorg en respect om met het milieu en dieren. Door om te schakelen naar biologisch werkt de boer aan een beter klimaat en geeft hij zijn dieren de kans om hun natuurlijke gedrag te vertonen. Tijdens de omschakelingsperiode wordt de boer gecontroleerd, en ook na de certificering komt de inspecteur van Skal langs op onaangekondigde momenten om te controleren of het bedrijf aan alle regels voldoet. Hierdoor kan jij als consument ervan uitgaan dat als het Europees biologisch keurmerk op een product staat, het ook écht bio is.
Meer weten over biologisch?
Lees hier waar je voor kiest als je biologische producten koopt, wat het verschil is dus biologisch en biologisch-dynamisch en wat de voordelen zijn voor mens, dier en milieu!
Biologische producten zijn makkelijk te herkennen aan het Europees biologisch keurmerk (het groene ‘blaadje’).
Op de hoogte blijven? Volg Bio lekker voor je op Instagram en Facebook!
Terug naar overzicht